6 Şubat 2023’te saat 04:17’de Kahramanmaraş’ı vuran 7,7 büyüklüğündeki deprem, 9 saat sonra 7,6 büyüklüğünde ikinci bir yıkımla Türkiye’yi sarstı. Resmi rakamlara göre 53.537 can kaybı, 107.213 yaralı ve 3,3 milyon göç… Peki iki yıl sonra bu acıların izinde neredeyiz? İşte 6 kritik soruda yanıtlar:
Sağlık Hizmetleri: Yaralar Sarıldı mı?
İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı veriler, 138.190 sağlık personelinin bölgeye sevk edildiğini gösteriyor. Ancak Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Vedat Bulut’a göre gerçek tablo daha karanlık:
“Kahramanmaraş’ta 11 bin defin kaydı varken resmi rakamlar 6 bindi. Fazladan ölüm istatistikleri 2024 nüfus sayımlarında ortaya çıkacak.”
Malatya’da temiz suya erişim sorunu, sağlık çalışanlarının barınma problemi ve Aile Sağlığı Merkezleri’ndeki kaos devam ediyor.
Yıkılan Binalar: Rakamlar Ne Söylüyor?
Cumhurbaşkanlığı raporu, 35.355 binanın yıkıldığını, 17.491 binanın acil yıkılması gerektiğini açıkladı. Ancak Şehir Plancıları Odası’ndan Serkan Koç’un uyarısı çarpıcı:
“Orta hasarlı binalarda hala insanlar yaşıyor. Ruhsatsız yapıların güçlendirilmesi, denetimsizlik yüzünden imkansız.”
4 Nisan 2024’e kadar ruhsat alamayan binaların yıkılacağı belirtilse de, kırsaldaki kaçak yapılar bu süreci tıkıyor.
Konteyner Kentler: Kaç Kişi ‘Geçici’ Hayata Mahkum?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı 215 bin konteyner, resmi verilere göre 78.718 kişiye ev oldu. Ancak Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nin raporu, 3,3 milyon kişinin bölgeden göç ettiğini ortaya koyuyor. Çadır kentlerde kalanların sayısı ise 2,6 milyon…
Adli Süreç: Müteahhitler Cezalandırıldı mı?
Adalet Bakanı Tunç, 2.825 soruşturma ve 350 tutukludan bahsetse de Türkiye Barolar Birliği Genel Sekreteri Veli Küçük gerçeği ifşa ediyor:
“Davaların çoğu ‘kovuşturmaya gerek yok’ kararıyla rafa kalktı. Ceza alanlar ise ‘kısa süreli hapis’ ile kurtuldu.”
Kültürel Miras: Tarih Yıkıntılar Altında mı?
Deprem, 169 kültürel varlığı yerle bir etti. Hatay ve Malatya müzelerindeki 90 eser hasar gördü. İKSV Direktörü Özlem Ece’nin vurgusu dikkat çekici:
“Kültür mekanları, depremde sığınak ve dayanışma merkezine dönüştü. Ancak restorasyon için ayrılan 1 milyar TL yetersiz.”
Sanatın İyileştirici Gücü: Hatay Senfoni Dirilecek mi?
Hatay Akademi Senfoni Orkestrası, dört üyesini enkazda kaybetti. Müzisyen Ayşegül Uçar’ın sözleri umut veriyor:
“Enstrümanlarımız moloz altında kaldı, ama ruhumuzu çaldıramadılar. Yıkıntılar arasından yeni bir umut besteliyoruz.”
Deprem Değil, İhmaller Öldürüyor!
Ruhsatsız binalarda yaşamaya mecbur bırakılan aileler ve cezasız kalan müteahhitler… 6 Şubat, sadece bir deprem değil, sistemik çürümüşlüğün de fotoğrafı. Unutmayalım: Deprem öldürmez, güvensiz binalar ve kayıtsızlık öldürür.