Doğa görevini yapmaya devam ediyor ve bu görevlerden bir tanesi de depremlerin varlığıdır. Doğanın kuralları sert işler ve özellikle deprem denen doğa olayı, yerkabuğundaki ani kırılmalar sonucu ortaya çıkan ve dalgalar halinde yayılarak yeryüzünü sarsan doğal bir olaydır. Bulunduğumuz coğrafya, deprem riskinin oldukça yüksek olduğu bir bölgede yer almaktadır. Bu nedenle, deprem öncesi, sırası ve sonrasında alınacak doğru önlemler ve yapılacak doğru davranışlar hayati önem taşımaktadır. İşte size hayat kurtaran bir rehberin katkıları ve öncülleri…
Deprem Öncesi Hazırlık Hayatın Kalbini Tekrar Çalıştırabilir
Depremden korunmak fütüristik bir yaklaşım değildir ve depremden korunmanın en etkili yolu, önceden hazırlıklı olmaktır. Aile Afet Planı oluşturarak işe başlayın. Bu planda, deprem sonrasında iletişim kuramama ihtimaline karşı bir buluşma noktası belirleyin. Acil durumlarda aranacak kişilerin (şehir içi ve şehir dışı) iletişim bilgilerini listeleyin.
Zararı Azaltma Çalışmaları yapın. Evinizdeki raf, dolap, gaz ve su ısıtıcıları gibi devrilebilecek eşyaları duvarlara sabitleyin. Ağır eşyaları alt raflara yerleştirin. Olası bir gaz kaçağı ve yangına karşı, elektrik ve gaz vanalarının otomatik olarak kapanmasını sağlayacak sistemleri tercih edin.
Acil Durum Çantası hazırlamak hayati derecede önemlidir. Bu çantada; su, enerji verici yiyecekler, ilk yardım malzemeleri, önemli belge fotokopileri (kimlik, tapu, sigorta, diploma vb.), pilli radyo, el feneri, yedek piller, kişisel reçeteli ilaçlar, bir miktar nakit para, hijyenik ped, çakı, düdük ve kalem, not defteri bulunmalıdır. Bu çantayı kolay ulaşılabilir bir yerde saklayın ve içeriğini düzenli olarak kontrol edin.
Bina Güvenliği en kritik konudur. Oturduğunuz binanın deprem yönetmeliğine uygun, sağlam zemin üzerinde ve kaliteli malzemeyle inşa edilmiş olması gerekir. Bu konuda gerekli kontrolleri yaptırmaktan çekinmeyin.
Deprem Sırasında Mümkün Olduğunca Soğukkanlılık ve Doğru Pozisyon
O an her an gelebilir ve o an geldiğinde sarsıntı başlar fakat deprem sırasında sakin kalmaya çalışmak, hayatta kalma şansınızı önemli ölçüde artırır. ÇÖK-KAPAN-TUTUN formülüyle hareket edin. Sağlam bir masanın, sıranın veya bir divanın yanına çökün, başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın ve sarsıntı geçene kadar sabit bir yere tutunun.
Asansörlerden ve merdivenlerden kesinlikle uzak durun. Pencerelerden, camlardan, dolaplardan, devrilebilecek eşyalardan uzaklaşın. Eğer dışarıdaysanız, binalardan, enerji hatlarından, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzak durun. Mümkünse açık bir alana gidin. Araç kullanıyorsanız, açık bir alana sürün ve sarsıntı bitene kadar araç içinde kalın.
“Hayat Üçgeni” oluşturmaya çalışın. Devrilen veya yıkılan eşyaların yanında boşluklar oluşur. Bu boşluklar, size hayatta kalma şansı tanıyabilir. Yatağın yanına uzanmak, devrilen bir dolabın yanında durmak, olası bir çökmede size hayat üçgeni yaratabilir.
Deprem Sonrasında Öncelikli Kural Güvenlik ve İlk Yardım Aksiyonu
Sarsıntı durduğunda, derin bir nefes alın ve sakinliğinizi koruyun. Çevrenizi ve kendinizi hızla kontrol edin. Ayakkabılarınızı giyin ve el fenerinizi yanınıza alın. Olası artçı depremlere karşı hazırlıklı olun.
Gaz, elektrik ve su vanalarını kapatın. Kibrit ve çakmak kesinlikle kullanmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın. Bir gaz kaçağı ihtimaline karşı, kibrit ve çakmakla aydınlatmaya çalışmayın. Pilli radyonuzu açarak yetkililerin uyarılarını dinleyin.
Enkaz altında kaldıysanız, paniğe kapılmayın. Hareket kabiliyetiniz kısıtlıysa, çıkış için enerjinizi verimli kullanın. Elinize geçen bir sert cisimle boruya, duvara vurarak veya düdük çalarak yerinizi belli etmeye çalışın. Bağırmak enerjinizi çabuk tüketir ve toz yutmanıza neden olur, bu nedenle bağırmak son çareniz olsun.
Yardım etmeye çalışıyorsanız, enkazı gelişigüzel kazmaya kalkmayın. Profesyonel ekiplerin talimatlarını bekleyin veya onlara yardımcı olun. İlk yardım bilmiyorsanız, enkaz altından çıkarılan yaralılara müdahale etmeye çalışmayın, sadece hayati tehlike oluşturan durumlar (kanama, nefes alamama gibi) haricinde hasta/yaralıyı hareket ettirmeyin.
Toplanma alanlarına önceden belirlediğiniz güvenli yollardan gidin. Cadde ve sokakları acil yardım araçlarına açık bırakın. Sükunetinizi ve aklınız birlikte çalıştırıp unutmamak gerekir ki insanı deprem değil, hazırlıksızlık ve bilgisizlik öldürür. Bu basit ancak hayati önlemleri almak ve doğru davranışları öğrenmek, sizi ve sevdiklerinizi korumanın en etkili yoludur. Toplum olarak deprem bilincini geliştirmek ve her zaman hazırlıklı olmak hepimizin sorumluluğudur.