Deprem, doğal bir afet olarak hayatımızın bir gerçeğidir. Ancak, alacağımız önlemlerle onun yıkıcı etkilerini büyük ölçüde azaltmak mümkündür. Depremde can kayıplarının ve yaralanmaların büyük bir kısmı, binaların yıkılmasından değil, içindeki eşyaların devrilmesi, kayması veya cam kırılmaları gibi önlenebilir risklerden kaynaklanır. Bu nedenle, deprem öncesinde evimizi bir “güvenli sığınak” haline getirmek, hepimizin en önemli sorumluluklarındandır. İşte evinizdeki riskleri azaltmak ve devrilen eşyaları sabitlemenin yolları.
Mobilyaları Duvara Sabitlemek ve Hayat Kurtaran Basit Bir Adım
Yüksek, devrilme riski olan mobilyalar deprem anındaki en büyük tehlikelerden biridir. Kitaplıklar, gardıroplar, vitrinler, televizyon dolapları ve buzdolabı gibi eşyalar, şiddetli bir sarsıntıyla üzerimize devrilebilir. Bu riski ortadan kaldırmanın en etkili yolu, bu mobilyaları duvarla sabitlemektir.
- L Demiri ve Sabitleme Askıları: Kitaplık, gardırop gibi yüksek mobilyalar için en ideal yöntemdir. Mobilyanın üst kısmından duvara vidalayarak, devrilmesini engeller.
- Köşe Kayışları (Angle Straps): Özellikle buzdolabı, çamaşır makinesi gibi ağır ve titreşimli eşyalar için uygundur. Hem arkadan duvara hem de yanlardan birbirine sabitlemek için kullanılabilir.
- Doğru Vida Kullanımı: Sabitleme işleminde kullanacağınız vidalar çok önemlidir. Duvarın cinsine göre (beton, tuğla, alçıpan) uygun dübel ve vida seçimi yapılmalıdır. Beton duvar için kimyasal dübel veya somunlu vidalar tercih edilirken, alçıpan duvarlar için özel moloz vidaları kullanılmalıdır. Bu konuda bir hırdavatçıdan destek alabilirsiniz.
Bu basit işlem, sadece birkaç dakikanızı alacak ancak deprem anında sizin ve sevdiklerinizin hayatını kurtaracaktır.
Dolapların ve Çekmecelerin İçindekileri Güvence Altına Almak
Mobilyaları sabitlemek kadar, içlerinde bulunan ve savrulabilecek eşyaları da güvence altına almak önemlidir. Özellikle mutfak dolaplarındaki cam bardak, tabaklar ve bıçaklar ile ofis masasındaki kesici aletler büyük risk oluşturur.
- Çekmece ve Dolap Kilitleri: Çekmecelerin ve dolap kapaklarının deprem sırasında aniden açılmasını engelleyen basit manyetik veya mandallı kilit sistemleri kullanılabilir.
- Bariyerler ve Fileler: Özellikle kitaplıklarda, rafların ön kısmına takılan ince bariyerler veya fileler, kitapların ve dekoratif objelerin düşmesini engeller.
- Yapışmaz Pedler ve Süngerler: Cam ve porselen eşyaların dolapların içine yerleştirilirken tabanlarına yapışmaz pedler (Blu-Tack gibi) veya süngerler koymak, kaymalarını önleyecektir.
- Tehlike Çanakları: Cam ve porselen eşyaların bulunduğu dolapların tabanına, kırılmaları durumunda parçaların etrafa saçılmasını bir miktar engelleyecek yumuşak bir örtü veya keçe serilebilir.
Duvarda Asılı Olanları ve Cam Risklerini Ortadan Kaldırmak
Duvara asılı aynalar, tablolar, televizyonlar ve klima cihazları, sarsıntı sırasında koparak ağır birer yaralayıcı nesneye dönüşebilir.
- Ağır Nesneleri Sabitleme: Televizyon gibi ağır ve düz ekranlı cihazlar, özel televizyon kayışları ile duvara veya mobilyaya sabitlenmelidir. Klima cihazlarının montajı mutlaka profesyonel kişilerce, sağlam vidalarla yapılmalıdır.
- Tablolar ve Aynalar: Bunları asarken çividen ziyade, duvara sağlam bir şekilde giren bir vida ve dübel kullanılmalıdır. Aynanın veya tablonun arkasına, iki noktadan sabitleme yapmak daha güvenlidir. Yatakların, koltukların ve oturma alanlarının hemen üzerinde asılı olan ağır objeler varsa, bunların yerleri değiştirilmelidir.
- Cam Güvenliği: Pencere ve vitrin camlarının üzerine, özel güvenlik filmi yapıştırılabilir. Bu film, cam kırılsa bile parçaların dağılmasını ve keskin kenarların oluşmasını büyük ölçüde engeller. Mümkünse, özellikle yatak odası ve oturma odası gibi uzun süre vakit geçirilen yerlerdeki büyük camların, laminasyonlu veya temperli cam ile değiştirilmesi tavsiye edilir.
Mutfak ve Banyodaki Özel Önlemler
Mutfak ve banyo, içerdikleri ağır ve kırılabilir eşyalar ile ısıtıcı sistemler nedeniyle özel dikkat gerektiren alanlardır.
- Gaz ve Su Tesisatı: Deprem anında gaz kaçağını ve su taşkınını önlemek için otomatik gaz kesici vanalar ve esnek su hortumları tercih edilmelidir. Kombi ve şofben gibi cihazların duvarla olan bağlantıları kontrol edilmeli, gerekiyorsa sabitleme kayışları ile güçlendirilmelidir.
- Ocak ve Fırın: Gazlı ocakların üzerinde dolaplar varsa, bu dolapların kapaklarına çocuk kilidi benzeri kilitler takılabilir. Fırın ve bulaşık makinesi gibi beyaz eşyalar da kaymaya karşı sabitlenmelidir.
- Banyo Dolapları: İlaç dolabı ve lavabo altı dolaplarındaki temizlik malzemeleri, kimyasallar ve ilaçlar, dökülmeye ve karışmaya karşı emniyetli bir şekilde yerleştirilmelidir. Dolap kapaklarına kilit takılması burada da faydalı olacaktır.
Acil Durum Planını Tamamlayıcı Son Dokunuşlar
Tüm eşyalar sabitlendikten sonra, acil bir durumda evi hızlı ve güvenli bir şekilde tahliye edebilmek için bazı ek önlemler almak gerekir.
- Kaçış Yollarını Açık Tutmak: Koridorları ve kapı önlerini eşyalarla kapamaktan kaçının. Deprem anında bu yolların açık olması, güvenli çıkış için hayati önem taşır.
- Yatak Yerleşimi: Yatakları, pencere camlarından, asılı aynalardan, rafta duran ağır nesnelerden ve yüksek dolap kenarlarından uzak bir yere konumlandırın. Olası bir sarsıntıda yatağın hemen yanı başına düşebilecek hiçbir eşya olmamalıdır.
- Devrilebilecek Eşyaları Değiştirin: Mümkünse, çok yüksek ve dar olan, devrilme riski yüksek mobilyalar yerine, alçak ve geniş tabanlı olanları tercih edin.
Unutmayın, deprem öncesi alınan her önlem, bir cana karşılık gelir. Bu adımlar, maddi bir külfet gibi görünse de, paha biçilemez olan hayatınızı ve sevdiklerinizin hayatını korumanın en akılcı ve ucuz yoludur. Evinizi güvenli hale getirmek için bugün harekete geçin.